Για να διαβάζετε το συγκεκριμένο άρθρο, είτε αναρωτιέστε για το κατά πόσο αξίζει να ταξιδέψετε στο Πακιστάν, ή ενδιαφέρεστε πραγματικά να το επισκεφθείτε! Αν ανήκετε στη δεύτερη κατηγορία, τότε επιτρέψτε μου να ξεκινήσω λέγοντας ότι έχετε πάρει τη σωστή απόφαση! Η χώρα είναι πανέμορφη, ενώ πρόκειται και για έναν ανερχόμενο προορισμό που θα εξελιχθεί σύντομα σε κορυφαίο για τον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το Πακιστάν είναι μια χώρα που έχει βιώσει βία και αναταραχές κάθε είδους (πολιτικές, κοινωνικές κλπ) κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του. Εξαιτίας αυτών των συνθηκών, η φήμη του έχει πληγεί υπερβολικά παγκοσμίως, κατατάσσοντας τη χώρα στη μαύρη λίστα των ταξιδιωτικών προορισμών. Τα τελευταία χρόνια, η κυβέρνηση του Πακιστάν έχει καταβάλλει αρκετές προσπάθειες για την εξάλειψη της τρομοκρατίας, με θετικά δείγματα γραφής.
Σήμερα, ορισμένες περιοχές αναφέρονται ως απολύτως ασφαλείς, ενώ άλλες (όπου εξακολουθούν να σημειώνονται εντάσεις) παραμένουν μη προσβάσιμες στους τουρίστες. Εάν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα για την ασφάλεια στο Πακιστάν, ρίξτε μια ματιά στην ειδική ανάρτηση (“Πόσο Ασφαλές Είναι Ένα Ταξίδι στο Πακιστάν;”), που έχω δημιουργήσει γι’ αυτόν τον σκοπό.
Τι Μπορεί Να Κάνει Κάποιος Στο Πακιστάν
ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ!
Το Πακιστάν έχει χαρακτηριστεί ως ένα ανεξερεύνητο “διαμαντάκι”, καθώς προσφέρει πολλές δυνατότητες στους επισκέπτες, ανάλογα με τις ιδιαίτερες προτιμήσεις τους. Αν αγαπάτε τη φύση, την περιπέτεια, τον πολιτισμό, τις μυστηριώδεις αρχαίες φυλές, τους φιλικούς ανθρώπους και το λαχταριστό φαγητό, τότε το Πακιστάν είναι σίγουρα ένας προορισμός που αξίζει να βάλετε στην ταξιδιωτική σας λίστα!
Ωστόσο, θα πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσω, ότι οι μετακινήσεις μπορεί να γίνουν αρκετά απαιτητικές, κουραστικές, αλλά και εκνευριστικές κάποιες φορές. Παρόλα αυτά, στο τέλος της ημέρας, το ταξίδι παραμένει συναρπαστικό και θα σας ανταμείψει πλήρως.

Πού Αξίζει Να Πάτε
Αυτή είναι μια εξαιρετική ερώτηση, δεδομένου ότι η χώρα είναι αχανής και η μετακίνηση από το ένα μέρος στο άλλο απαιτεί μεγάλο μέρος από τον ταξιδιωτικό σας χρόνο. Γενικά, θα ήθελα να σας συμβουλέψω να προσπαθήσετε να είστε ευέλικτοι με το πρόγραμμά σας, καθώς ενδέχεται να υπάρξουν απρόσμενες καθυστερήσεις στην πορεία. Προφανώς, ο πιο σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι οι καιρικές συνθήκες, πάντα σε συνδυασμό με το (ήδη γνωστό σε όλους) άσχημο οδικό δίκτυο. Ενδέχεται να χρειαστεί να αλλάξετε το πρόγραμμα της ημέρας σας επιτόπου, οπότε καλό είναι να είστε προετοιμασμένοι και για κάτι τέτοιο.
Ανάλογα με τον αριθμό των ημερών που έχετε στη διάθεσή σας για ένα τέτοιο ταξίδι, έχω προσπαθήσει να κάνω μια προτεραιοποίηση στα μέρη που αξίζει να επισκεφθείτε. Σας δίνω και μια χρονική εκτίμηση παραμονής σε κάθε περιοχή, καθώς και πιθανές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίσετε.
- Βόρειο Πακιστάν
- Κοιλάδα Καλάς
- Ισλαμαμπάντ
- Λαχώρη / Μουλτάν
- Καράτσι / Μπαλοτσιστάν

Βόρειο Πακιστάν | Gilgit Baltistan (τουλάχιστον 10-14 ημέρες)
Δεν αποτελεί πλέον κρυφό μυστικό ότι το Γκίλγκιτ-Μπαλτιστάν (μια αυτόνομη περιοχή του Βόρειου Πακιστάν) είναι η πιο μαγευτική περιοχή σε ολόκληρη τη χώρα! Εδώ θα βρείτε μια έντονη γεωγραφική ποικιλομορφία, με κορυφές βουνών, παρθένες λίμνες, κοιλάδες, ποτάμια, παγετώνες, καταρράκτες, ερήμους, να συνθέτουν ένα εξωπραγματικό τοπίο. Χωρίς αμφιβολία, αυτός είναι ο δημοφιλέστερος προορισμός, τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους τουρίστες. Ως εκ τούτου, εάν πρέπει να επιλέξετε να επισκεφθείτε κάποιο κομμάτι της χώρας, σίγουρα αξίζει να ξεκινήσετε από τον Βορρά.
Το Γκίλγκιτ-Μπαλτιστάν φιλοξενεί μερικές από τις υψηλότερες κορυφές στον κόσμο. Αυτό το καθιστά αυτομάτως ως τη Μέκκα των αλπινιστών, οι οποίοι και το επιλέγουν για τις ορειβατικές αποστολές τους. Από τη μία πλευρά, βρίσκεται η περιβόητη κορυφή K2, η δεύτερη υψηλότερη κορυφή του κόσμου μετά το όρος Έβερεστ στο Νεπάλ, αλλά και η πιο θανατηφόρα στον κόσμο. Από την άλλη πλευρά, βρίσκεται το Nanga Parbat, η ένατη υψηλότερη κορυφή στον κόσμο, με επίπεδο δυσκολίας και θνησιμότητας να προσεγγίζει τα στατιστικά της K2.
Πολύ πιθανόν όλα αυτά να ακούγονται αρκετά τρομακτικά και αποθαρρυντικά για κοινούς θνητούς σαν κι εμάς, που πολύ δύσκολα θα θελήσουμε να συμμετάσχουμε σε μια τόσο επικίνδυνη δραστηριότητα. Όμως, δεν θα πρέπει να απογοητεύεστε, γιατί το Βόρειο Πακιστάν έχει πολλές άλλες ασφαλείς και εύκολα προσβάσιμες κορυφές, που θα μπορούσατε να βάλετε στο πρόγραμμά σας. Για παράδειγμα, οι ορειβατικές διαδρομές στο Fairy Meadows, καθώς και στις κοντινές βάσεις κατασκήνωσης Beyal και Nanga Parbat, αποτελούν πολύ καλές εναλλακτικές. Η βάση κατασκήνωσης Rakaposhi είναι επίσης μια εξαιρετική επιλογή. Αυτές οι σύντομες διαδρομές απαιτούν 1-2 ημέρες για να ολοκληρωθούν. Ανάλογα με το πόσο μακριά θέλετε να φτάσετε, θα πρέπει να προγραμματίσετε αντιστοίχως και τη διανυκτέρευσή σας.
Ωστόσο, δε χρειάζεται απαραιτήτως να ανέβετε σε κάποια κορυφή για να απολαύσετε την ομορφιά του Βόρειου Πακιστάν. Μπορείτε απλά να περιπλανηθείτε στις κοιλάδες του, να αναζητήσετε κάποια σπάνια ποικιλία άγριων ζώων που φιλοξενούνται σε προστατευόμενες περιοχές Εθνικών Πάρκων, να γνωρίσετε τον τοπικό πολιτισμό, να χαλαρώσετε, και να απολαύσετε τη θέα!
Από άποψη καιρού, οι καλύτεροι μήνες για να επισκεφθείτε το Βόρειο Πακιστάν είναι από τον Ιούνιο έως και το Σεπτέμβριο. Εμείς πήγαμε στις αρχές Απριλίου και βρήκαμε πολλές περιοχές κλειστές λόγω χιονιού (Κοιλάδα Naran, Βάση Κατασκήνωσης Nanga Prabat, το Babusar Pass, το Khunjerab Pass, και το Εθνικό Πάρκο Deosai). Ωστόσο, ανάλογα με τα μέρη που θέλετε να επισκεφθείτε εσείς οι ίδιοι, ενδεχομένως ο Μάιος και ο Οκτώβριος να σας καλύπτουν εξίσου. Κάτι που αξίζει να γνωρίζετε είναι ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού η περιοχή γεμίζει ασφυκτικά από ντόπιους και ξένους τουρίστες.
Πιστεύω και ελπίζω ότι το σχετικό άρθρο που έχω γράψει, δηλαδή το “Ανακαλύπτοντας το Βόρειο Πακιστάν σε 14 Ημέρες” θα σας βοηθήσει να σχεδιάσετε και να οργανώσετε το ταξίδι σας.

Βορειοδυτικό Πακιστάν | Κοιλάδα Καλάς (4-5 ημέρες συμπεριλαμβανομένου του χρόνου μετακίνησης)
Η επίσκεψη στην αρχαία φυλή των Καλάς (και κυρίως κατά τη διάρκεια των ετήσιων φεστιβάλ τους) είναι πραγματικά μια εμπειρία ζωής. Αυτή η μυστηριώδης κοινότητα, άγνωστης προέλευσης, αποτελεί μια μικρή παγανιστική μειονότητα (περίπου 4,000 ατόμων) εντός του Ισλαμικού Κράτους του Πακιστάν. Παρά το γεγονός ότι το Πακιστάν είναι μια μουσουλμανική χώρα κατά το 95% του πληθυσμού της, οι Καλάς έχουν καταφέρει να διατηρούν μέχρι σήμερα τη δική τους ταυτότητα, γλώσσα, θρησκεία, πολιτισμό, αλλά και τρόπο ζωής.
Από άποψη τοποθεσίας, οι άνθρωποι των Καλάς ζουν σε τρεις απομακρυσμένες κοιλάδες στην ευρύτερη περιοχή του Τσιτράλ, πολύ κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι θα χρειαστείτε αρκετό χρόνο για να φτάσετε εδώ. Η πιο ασφαλής χρονική εκτίμηση, προκειμένου να φτάσετε στην Κοιλάδα των Καλάς, είναι 2 ημέρες. Κατόπιν, θα χρειαστείτε άλλες 1-2 ημέρες για να εξερευνήσετε την ευρύτερη περιοχή, και πιθανότατα ακόμα 2 (ημέρες) για να επιστρέψετε στο Ισλαμαμπάντ.
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τους Καλάς, τις παραδόσεις, τα ετήσια φεστιβάλ τους, πληροφορίες για το πώς θα φτάσετε στην περιοχή, τι επιλογές έχετε για τη διαμονή σας, κόστη, και πολλά ακόμα, ρίξτε μια ματιά στο σχετικό άρθρο μου, “Καλάς – Μια Φυλή Ξεχασμένη Στον Χρόνο”.
Θα συνιστούσα ανεπιφύλακτα σε όποιον ταξιδέψει προς αυτή την κατεύθυνση να προσθέσει μια επιπλέον ημέρα στο πρόγραμμά του, για να επισκεφθεί την παλιά πόλη της Πεσάβαρ. Η Πεσάβαρ δεν είναι μόνο μια πόλη ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας για το Πακιστάν, αλλά και ένας παράδεισος για τους λάτρεις του φαγητού! Από την Πεσάβαρ μπορείτε να φτάσετε στο Ισλαμαμπάντ σε περίπου 3 ώρες.

Βορειοανατολικό Πακιστάν | Λαχώρη & Μουλτάν (4-5 ημέρες συμπεριλαμβανομένου του χρόνου μετακίνησης)
Το όνομα και η φήμη της Λαχώρης, ως πολιτιστική πρωτεύουσα του Πακιστάν, μιλά από μόνη της. Εάν θέλετε να γνωρίσετε σε βάθος την πλούσια ιστορία, αλλά και πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, τότε σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήσετε τη Λαχώρη εκτός του προγράμματός σας.
Το κομμάτι της παλιάς πόλης είναι πραγματικά σαν ανοιχτό μουσείο! Μπορείτε να κάνετε τις βόλτες σας μέσα από τα τείχη, τα πολυσύχναστα παζάρια, τους δρόμους με φαγητό, τα οχυρωμένα ανάκτορα, τους κήπους και τα τζαμιά. Κατά την περίοδο της επίσκεψής μας, και λόγω πανδημίας, βρήκαμε την πόλη σε αυστηρό lockdown με όλους τους τουριστικούς χώρους, τα αξιοθέατα, αλλά ακόμα και μερικά παζάρια να παραμένουν κλειστά. Με την ευγενική παρέμβαση του ελληνικού προξενείου στη Λαχώρη, μας επιτράπηκε η είσοδος σε μερικά ιστορικά μνημεία, και καταφέραμε έτσι να πάρουμε μια σύντομη, έστω, γεύση από το παλιό μεγαλείο της Λαχώρης.
Με μια πρόχειρη εκτίμηση, και εφόσον η πόλη κινούνταν σε φυσιολογικούς ρυθμούς, θα χρειαζόμασταν σίγουρα δύο (2) γεμάτες ημέρες για να επισκεφθούμε τα βασικά σημεία ενδιαφέροντος. Αν ο χρόνος σας το επιτρέπει, και εφόσον επιθυμείτε να μείνετε στη Λαχώρη λίγο περισσότερο, τότε αξίζει να συμπεριλάβετε στο πρόγραμμά σας κάποια ενδιαφέροντα μέρη που βρίσκονται εκτός πόλης.
Σας παραθέτω μια λίστα από τους βασικούς χώρους που αξίζει να επισκεφθείτε κατά την παραμονή σας στη Λαχώρη:
- Την παλιά πόλη εντός των τειχών
- Το Φρούριο της Λαχώρης
- Την ανοιχτή αγορά που βρίσκεται μέσα από την Πύλη του Δελχί
- Το Masjid Wazir Khan
- Το Τζαμί Badshasi
- Τον δρόμο του φαγητού (Fort Road Food Street)
- Τους κήπους Shalamar
- Το Hiran Minar (βρίσκεται έξω από τη Λαχώρη)
- Την τελετή υποστολής σημαίας στο σύνορο Wagah (πραγματοποιείται κάθε απόγευμα στα σύνορα μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας)
Ένας ακόμα τόπος ιστορικής σημασίας στην επαρχία Πουντζάμπ είναι η πόλη της Μουλτάν. Απέχει περίπου 5-6 ώρες από τη Λαχώρη. Αν σκοπεύετε να συνεχίσετε νότια προς Καράτσι, τότε έχει απόλυτο νόημα να κάνετε μια στάση και στη Μουλτάν. Πιστεύω ότι μία γεμάτη μέρα είναι υπεραρκετή για να την εξερευνήσετε τη συγκεκριμένη πόλη. Εμείς, για μια ακόμα φορά, βρήκαμε όλους τους ιστορικούς χώρους κλειστούς λόγω τοπικού lockdown, οπότε η επίσκεψή μας περιορίστηκε κατά βάση στο εξωτερικό αυτών. Όπως και η Λαχώρη, έτσι ακριβώς και η Μουλτάν μπορεί να χρησιμεύσει σαν μια καλή βάση για κάποια μονοήμερη εκδρομή. Πιο συγκεκριμένα, από εδώ μπορείτε να πάτε στην έρημο του Πουντζάμπ, με το τοπίο να μη θυμίζει σε τίποτα οποιαδήποτε άλλη έρημο έχετε επισκεφθεί έως τώρα. Προσωπικά επιλέξαμε να επισκεφθούμε το Φρούριο Derawar, το Τζαμί Abbasi Jamia και το Noor Mahal στη Bahawalpur.
Όσον αφορά τον καιρό, αξίζει να σημειωθεί ότι στα μέσα Απριλίου οι θερμοκρασίες τόσο στη Λαχώρη όσο και στη Μουλτάν έφθαναν τους 38° Κελσίου! Επομένως, το καλοκαίρι μοιάζει απαγορευτική εποχή για τη συγκεκριμένη αλλά και όλες τις υπόλοιπες περιοχές στα νότια της χώρας.

Νότιο & Νοτιοδυτικό Πακιστάν | Καράτσι & Μπαλοτσιστάν
Ο κύριος λόγος για τον οποίο αξίζει να κατευθυνθεί κάποιος προς το Καράτσι είναι για να εξερευνήσει την ομορφιά της γειτονικής περιοχής του Μπαλοτσιστάν. Ελπίζω να μην απογοητεύω τους κατοίκους του Καράτσι με αυτή τη δήλωσή μου, καθώς η πόλη τους έχει όντως ιδιαίτερο πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την απόσταση από τα υπόλοιπα σημεία ενδιαφέροντος εντός του Πακιστάν, θεωρώ ότι δεν υπάρχει λόγος να φτάσετε τόσο μακριά γι’ αυτό και μόνο.
Παράλληλα, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι έχουν τεθεί αυστηροί περιορισμοί αναφορικά με την είσοδο και την ελεύθερη κυκλοφορία ξένων (πόσο μάλλον τουριστών) στην ευρύτερη περιοχή του Μπαλοτσιστάν. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας των συνεχών αναταραχών και τρομοκρατικών επιθέσεων που έχουν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια. Επομένως, πριν προγραμματίσετε την επίσκεψή σας στο Μπαλοτσιστάν, βεβαιωθείτε ότι έχετε λάβει την ειδική άδεια μέσω του εγγράφου NOC. NOC σημαίνει No Objection Certificate και πρόκειται για ένα νομικό έγγραφο που εκδίδεται από την κυβέρνηση μέσω συγκεκριμένης (αρκετά περίπλοκης και χρονοβόρας) διαδικασίας.
Πιθανότατα, επειδή ο τουρισμός στις εν λόγω περιοχές δεν είναι τόσο διαδεδομένος, η διαδικασία αίτησης NOC για τουριστικούς σκοπούς δεν είναι σαφώς οριοθετημένη. Παρόλα αυτά, μετά από εκτεταμένη έρευνα που έκανα στο διαδίκτυο, διαπίστωσα ότι ο καταλληλότερος φορέας για την υποβολή αιτήματος NOC (είτε μεμονωμένα, είτε μέσω ταξιδιωτικού πράκτορα) είναι το Υπουργείο Εσωτερικών στο Ισλαμαμπάντ. Απαιτούνται έξι (6) εβδομάδες προκειμένου να γίνει η επεξεργασία της αίτησής σας, και -εφόσον εγκριθεί- η χορήγηση της σχετικής αδείας. Δυστυχώς, καθώς πρόκειται για θέματα ασφαλείας, το πιο πιθανό είναι ότι το αίτημά σας θα απορριφθεί. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο το Μπαλοτσιστάν παραμένει ένας καλά κρυμμένος παράδεισος για τους ξένους τουρίστες (με ελάχιστες μόνον εξαιρέσεις).
Αν παρόλα αυτά, θέλετε να δοκιμάσετε την τύχη σας, προτείνω να έρθετε σε επαφή με κάποιο τοπικό ταξιδιωτικό γραφείο στο Καράτσι. Το γραφείο θα αναλάβει την ευθύνη να σας συνοδεύσει στο Μπαλοτσιστάν και, ως εκ τούτου, θα προχωρήσει στην αίτηση για το έγγραφο NOC εκ μέρους σας (συνήθως με επιπρόσθετη χρέωση). Εναλλακτικά, εάν έχετε κάποια ισχυρή γνωριμία στο Πακιστάν, που θα μπορεί να υποστηρίξει την μεμονωμένη αίτησή σας, καλό θα είναι να αναζητήσετε και από εκεί βοήθεια!
Leave a Comment