Σε μια μικρή απομονωμένη περιοχή στο βορειοδυτικό Πακιστάν, όχι πολύ μακριά από τα σύνορα με το Αφγανιστάν, ζει η αρχαία φυλή των Καλάς. Αυτή η μυστηριώδης κοινότητα, άγνωστης προέλευσης και με παραδόξως εντελώς διαφορετικά μορφολογικά χαρακτηριστικά από τους κατοίκους της υπόλοιπης χώρας, αποτελεί μια μικρή παγανιστική μειονότητα (περίπου 4,000 ατόμων) εντός του Ισλαμικού Κράτους του Πακιστάν. Παρά το γεγονός ότι το Πακιστάν είναι μια μουσουλμανική χώρα κατά το 95% του πληθυσμού της, και τις όποιες προσπάθειες και πιέσεις έχουν δεχθεί για προσηλυτισμό στο Ισλάμ, οι Καλάς έχουν καταφέρει να διατηρούν μέχρι σήμερα τη δική τους πολιτιστική ταυτότητα, γλώσσα, θρησκεία, αλλά και τρόπο ζωής.
Εκτός από τη γλώσσα και τη θρησκεία, οι Καλάς φέρουν αρκετές ουσιαστικές διαφορές από τους υπόλοιπους κατοίκους του Πακιστάν. Κατ’ αρχάς, η σχέση μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσα σε αυτή τη μικρή κοινότητα είναι πολύ πιο φιλελεύθερη συγκριτικά με την υπόλοιπη χώρα. Τα αγόρια και τα κορίτσια πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο και στην ίδια τάξη, ενώ περνούν τον ελεύθερό τους χρόνο μαζί παίζοντας, τραγουδώντας και χορεύοντας. Όταν μεγαλώνουν ο γάμος τους βασίζεται στην αγάπη και όχι σε οποιαδήποτε άλλη “κοινωνική” συμφωνία (προξενιό), όπως συμβαίνει παραδοσιακά ακόμα και σήμερα στο Πακιστάν. Μάλιστα, η ίδια η γυναίκα καλείται να επιλέξει τον σύζυγό της, ενώ μπορεί ακόμη και να ζητήσει διαζύγιο αν ο γάμος δεν πάει κατ’ ευχήν!
Όπως ίσως γνωρίζετε ήδη, οι Καλάς υποστηρίζουν ότι αποτελούν γνήσιους απογόνους των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι στρατιώτες αυτοί, 23 αιώνες πριν, αποφάσισαν να μην ακολουθήσουν τον μεγάλο ηγέτη στην κατακτητική πορεία του προς την Ινδία αλλά να εγκατασταθούν στην περιοχή. Δυστυχώς, τα αποτελέσματα ανάλυσης DNA δεν έχουν δείξει καμία γενετική σχέση των Καλάς με εμάς… Εν τούτοις, η ιδιαίτερη αγάπη τους για το κρασί ενισχύει έναν ανεπίσημο δεσμό που έχει δημιουργηθεί μεταξύ μας! Το ανορθόδοξο της υπόθεσης είναι ότι η κοιλάδα των Καλάς αποτελεί την μοναδική περιοχή σε ολόκληρη τη χώρα όπου επιτρέπεται η ελεύθερη κατανάλωση αλκοόλ. Οι Καλάς μάλιστα φημίζονται για την παραγωγή κρασιού και τοπικών ποτών, τα οποία και καταναλώνονται σε αφθονία κατά τη διάρκεια των ετήσιων φεστιβάλ τους.
Ήθη Και Έθιμα
Σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν ζωντανή την πολιτιστική τους κληρονομιά, οι γυναίκες των Καλάς παραμένουν πιστές στην κατασκευή παραδοσιακών φορεμάτων και αξεσουάρ. Τα φορέματα είναι κατά βάσιν μάλλινα, μακριά, και μαύρα, ενώ διακοσμούνται έντονα με πολύχρωμα κεντήματα. Στη γυναικεία εμφάνιση ξεχωρίζουν επίσης η χρωματιστή ζώνη, τα κολιέ από χάντρες και φυσικά το αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας και φυλετικής τους υπερηφάνειας, το γυναικείο καπέλο. Το τελευταίο, μάλιστα, αποτελεί μια ιδιαίτερη δημιουργία από χρωματιστά όστρακα, χάντρες, κουμπιά και περίτεχνα κεντήματα.
Σε αντίθεση, οι άνδρες της φυλής έχουν υιοθετήσει πλήρως την πακιστανική παραδοσιακή ενδυμασία, χωρίς ιδιαίτερες πολιτιστικές αναφορές.
Ένα τυπικό σπίτι των Καλάς αποτελείται από έναν ενιαίο χώρο, ο οποίος χρησιμοποιείται ως κουζίνα, καθιστικό και υπνοδωμάτιο για όλα τα μέλη της οικογένειας. Παρά το μικρό του μέγεθος, το σπίτι είναι καθαρό, τακτοποιημένο και λειτουργικό.
Σε κάθε χωριό υπάρχει το Μπασάλι, ένα κοινόχρηστο σπίτι μητρότητας. Οι γυναίκες των Καλάς διαμένουν εδώ κατά τη διάρκεια της μηνιαίας περιόδου τους αλλά και λίγο πριν γεννήσουν. Το Μπασάλι προσφέρει περισσότερες ανέσεις στις γυναίκες προκειμένου να ξεκουραστούν κατά τη διάρκεια των δύσκολων ημερών τους. Κανείς άλλος δεν επιτρέπεται να μπει στον χώρο ή να αγγίξει μια γυναίκα κατά τη παραμονή της εκεί. Η λογική της απόλυτης απομόνωσης των γυναικών στα σπίτια μητρότητας αποτελεί θεμελιώδες κομμάτι των θρησκευτικών πεποιθήσεων των Καλάς. Σύμφωνα με την πίστη τους, οι γυναίκες πρέπει να υποβληθούν σε μια διαδικασία κάθαρσης πριν επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Ένα ακόμα εξαιρετικά ενδιαφέρον τελετουργικό της φυλής αφορά την προσέγγισή τους απέναντι στο θάνατο. Η οικογένεια αντί πένθους, οφείλει να δείξει την αγάπη και το σεβασμό της στον αποθανόντα διοργανώνοντας μια πλούσια γιορτή για την κηδεία του. Η τελετή περιλαμβάνει τραγούδι, χορό, φαγητό και ποτό, με προσκεκλημένους όλους τους Καλάς και από τις τρεις κοιλάδες! Πρόκειται για μια κοινωνική εκδήλωση που διαρκεί πολλές ημέρες. Ο νεκρός ενταφιάζεται μαζί με όλα τα προσωπικά του αντικείμενα, ενώ το κρεβάτι του μεταφέρεται επίσης στον τάφο όπου και τοποθετείται σε ανάποδη θέση. Η τοποθέτηση αυτή του κρεβατιού, συμβολίζει την αρχή μιας νέας μετά θάνατον ζωής.
Φεστιβάλ
Τα φεστιβάλ των Καλάς σηματοδοτούν την αρχή ή το τέλος κάθε περιόδου συγκομιδής. Είναι η στιγμή που η φυλή προσεύχεται αλλά και ευχαριστεί τους Θεούς για την καλή σοδιά. Τα τραγούδια και οι ομαδικοί χοροί, όπου άντρες και γυναίκες χορεύουν αγκαλιασμένοι, αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία των φεστιβάλ. Δε λείπουν βέβαια και οι θυσίες ζώων, ως μέρος των θρησκευτικών τελετών.
Η συμμετοχή στα ετήσια φεστιβάλ της φυλής είναι σίγουρα μια μοναδική εμπειρία ζωής. Εάν θέλετε να παρευρεθείτε κι εσείς σε ένα από αυτά, τότε θα πρέπει να προγραμματίσετε την επίσκεψή σας ως ακολούθως:
- Μάιος: Joshi – Εαρινό φεστιβάλ
- Αύγουστος: Uchal – Θερινό φεστιβάλ
- Δεκέμβριος: Choimus – Χειμερινό φεστιβάλ
Πώς Θα Φτάσετε Στην Κοιλάδα Των Καλάς
Οι Καλάς ζουν σε τρεις καταπράσινες κοιλάδες (Ρουμπούρ, Μπουμπουρέτ, και Μπιρίρ) περιστοιχισμένες από την οροσειρά του Ινδοκαυκάσου στην ευρύτερη περιοχή του Τσιτράλ.
Για να φτάσετε εδώ θα πρέπει αρχικά να μεταβείτε στην πλησιέστερη πόλη Τσιτράλ, είτε αεροπορικώς είτε οδικώς. Οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων από Ισλαμαμπάντ είναι αρκετά λογικές, όμως λόγω των συχνών ακυρώσεων ενδέχεται να χρειαστεί να ταξιδέψετε οδικώς. Σε αυτήν την περίπτωση, να είστε προετοιμασμένοι για μια μακριά και εξαντλητική διαδρομή, ειδικά μετά την έξοδο από τον αυτοκινητόδρομο. Ο δρόμος έχει αρκετές στροφές, ενώ σε πολλά σημεία υπάρχει υψηλός κίνδυνος κατολισθήσεων, κάτι που κάνει το ταξίδι ακόμα πιο επικίνδυνο! Καλό είναι να μην υποτιμήσετε τη συνολική διάρκεια της διαδρομής κοιτάζοντας μόνο την χιλιομετρική απόσταση. Ενδεχομένως, μάλιστα, να χρειαστεί να κάνετε και μια ενδιάμεση διανυκτέρευση…
Από το Τσιτράλ θα χρειαστείτε τζιπ, καθώς ο δρόμος προς Καλάς είναι βραχώδης και δύσβατος. Μπορείτε να νοικιάσετε τζιπ (με οδηγό) είτε ιδιωτικά είτε να το μοιραστείτε με άλλους επιβάτες. Στη δεύτερη περίπτωση, θα πρέπει να περιμένετε μέχρι να γεμίσουν οι θέσεις με το συνολικό κόστος να μοιράζεται μεταξύ του τελικού αριθμού των επιβατών.
Το κόστος ενοικίασης ιδιωτικού τζιπ αυτή τη στιγμή (Μάιος 2022) είναι 6.000-7.000 PKR για μια διαδρομή. Εμείς διαπραγματευτήκαμε μεταφορά με ένα πιο συμβατικό αυτοκίνητο για 5.000 PKR. Σε αυτή την τιμή, ο οδηγός μας πήγε στα δυο από τα τρία χωρία των Καλάς, ενώ διανυκτέρευσε στην περιοχή προκειμένου να επιστρέψουμε στο Τσιτράλ την επόμενη μέρα. Εάν θελήσετε να μείνετε για περισσότερες από μια βραδιά, τότε θα πρέπει να κάνετε την ανάλογη συνεννόηση με τον οδηγό σας.
Σημείωση: Οι τουρίστες που επισκέπτονται τις κοιλάδες των Καλάς πληρώνουν εισιτήριο εισόδου ύψους 600 PKR. Με το ποσό αυτό στηρίζετε τη διατήρηση της συγκεκριμένης κοινότητας.
Διαμονή
Ως τουρίστας, πιθανότατα να σας προταθεί να μείνετε στο Μπουμπουρέτ. Το χωριό αυτό έχει αναπτυχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια σε μια προσπάθεια να παρέχει καλύτερες εγκαταστάσεις για τους επισκέπτες. Ωστόσο, καλό είναι να γνωρίζετε ότι τα περισσότερα νεόκτιστα ξενοδοχεία και ξενώνες του χωριού αυτού δεν ανήκουν στους ίδιους τους Καλάς. Οπότε, αν θέλετε να βοηθήσετε με τα χρήματά σας την τοπική κοινότητα, θα σας συμβούλευα να μείνετε σε σπίτι ή σε τοπικό ξενώνα κατά προτίμηση στο μικρότερο (αλλά πιο αυθεντικό) χωριό Ρουμπούρ.
Προσωπικά επιλέξαμε τον ξενώνα του Γιασίρ με μόλις 4.000 PKR. To πρωινό και το μεσημεριανό/ δείπνο χρεώνονται έξτρα (περίπου 500 PKR έκαστο). Όλη η οικογένεια μας υποδέχτηκε με αφοπλιστικά φιλόξενη διάθεση, το δωμάτιο ήταν καθαρό και άνετο, ενώ το φαγητό πεντανόστιμο! Ο γιος τους, Τζαμίλ, μας ξενάγησε σε όλα τα αξιοθέατα του χωριού και μοιράστηκε μαζί μας πληροφορίες για τους Καλάς και τον τρόπο ζωής τους!
Αν θέλετε να ζήσετε κι εσείς μια παρόμοια εμπειρία, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Γιασίρ πριν από την επίσκεψή σας στο +92 347 5652230.
5 Πράγματα Που Θα Πρέπει Να Γνωρίζετε
- Λόγω της εγγύτητας με το Αφγανιστάν, για αρκετά χρόνια η κοιλάδα των Καλάς δεν θεωρούνταν ως ένας ασφαλής προορισμός. Αυτό όμως δεν ισχύει πια. Τρανή απόδειξη το γεγονός ότι δεν απαιτείται πλέον αστυνομική συνοδεία για τους ξένους επισκέπτες.
- Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το Εθνολογικό Μουσείο των Καλάς στο Μπουμπουρέτ. Το μουσείο αυτό χτίστηκε με την οικονομική υποστήριξη του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών. Κατόπιν αιτήματος των ντόπιων προκειμένου να διατηρήσουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους, Έλληνες εθελοντές προσέφεραν οικονομική υποστήριξη αλλά και την προσωπική τους εργασία για την ανοικοδόμηση τοπικών σχολείων. Ως Έλληνες, χαίρουμε βαθιάς εκτίμησης από τους Καλάς, και ως ένα ελάχιστο δείγμα αυτής η είσοδος στο μουσείο μάς παρέχεται δωρεάν.
- Κατά την επίσκεψή σας, να δείχνετε σεβασμό και να κινείστε υπεύθυνα στο χώρο. Μην ενοχλείτε τους ντόπιους στην καθημερινή τους ζωή και μην ξεχνάτε να ζητάτε την άδειά τους πριν τραβήξετε μια φωτογραφία. Κάτι που βρήκαμε ιδιαιτέρως διασκεδαστικό είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με τον «κώδικα καλής συμπεριφοράς» των Καλάς όσοι θέλουν να τραβήξουν τη φωτογραφία των γυναικών καθώς πλένουν τα ρούχα στο ποτάμι, θα πρέπει να συμμετάσχουν ενεργά στην όλη διαδικασία!!!
- Χαιρετίστε τους ντόπιους στη γλώσσα τους! Πείτε “Ισπάτα μπάμπα” όταν χαιρετάτε μια γυναίκα και “Ισπάτα μπάγια” όταν χαιρετάτε έναν άντρα.
- Να είστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσετε συχνές διακοπές ρεύματος καθώς η ηλεκτρική ενέργεια δεν είναι πάντα διαθέσιμη! Η σύνδεση του κινητού τηλεφώνου σας (και πολύ περισσότερο του ίντερνετ) δεν θα πρέπει επίσης να θεωρείται δεδομένη (η σύνδεση εξαρτάται από τον πάροχο που χρησιμοποιείτε, με την Telenor να είναι η μοναδική εταιρεία που εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη περιοχή, ενώ το σήμα είναι γενικά πολύ αδύναμο).
2 COMMENTS
George
11 months agoCould we have a phone number to talk to somebody in Greek or English?
We are very interested!
Real-Time Traveller
11 months ago AUTHORHello! You can message me (in English or in Greek) at contact@realtimetraveller.com!