Μια από τις καλύτερες ταξιδιωτικές εμπειρίες του 2021 ήταν το ότι κατάφερα να βρεθώ (επιτέλους) στο Μεξικό κατά την διάσημη διεθνώς Ημέρα των Νεκρών (Dia de los Muertos).
Η Ημέρα των Νεκρών γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 1-2 Νοεμβρίου. Η 1η Νοεμβρίου είναι αφιερωμένη στα βρέφη και παιδιά που έχουν φύγει από τη ζωή, ενώ η 2η Νοεμβρίου (η ουσιαστική Ημέρα των Νεκρών) είναι αφιερωμένη στους νεκρούς ενήλικες.
Ο τόπος συνάντησης των ζωντανών με τις ψυχές των νεκρών που επιστρέφουν στη γη εκείνη τη νύχτα, είναι το πάνθεον (νεκροταφείο). Για το λόγο αυτό, η διακόσμησή τους είναι μια εξαιρετικά σημαντική διαδικασία. Οι τάφοι στολίζονται σπιθαμή προς σπιθαμή με τα παραδοσιακά λουλούδια κατιφέ, ενώ φωτίζονται κι από χιλιάδες κεριά. Με τη βοήθεια των κεριών, αλλά και από το έντονο χρώμα και μυρωδιά των λουλουδιών, τα πνεύματα θα βρουν ευκολότερα το δρόμο της επιστροφής.
Τα πνεύματα των ανθρώπων που έχουν πεθάνει πιστεύεται ότι θα φτάσουν “σπίτι τους” πεινασμένα και διψασμένα. Ως εκ τούτου, οι οικογένειες ετοιμάζουν δίπλα από κάθε τάφο τις λεγόμενες ofrendas με τα αγαπημένα τους γεύματα, λιχουδιές και ποτά. Η ofrenda είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μεξικανικής παράδοσης και ο καλύτερος τρόπος για να αποδοθεί φόρος τιμής από τους ζωντανούς προς τους αποθανόντες.
Κάποια έθιμα ενδέχεται να διαφοροποιούνται ανά περιοχή, αλλά οι βασικές παραδόσεις παραμένουν ίδιες. Εκτός από το στήσιμο των ofrendas, τη χρήση λουλουδιών κατιφέ, κεριών αλλά και πολύχρωμων papel picados (χάρτινων διακοσμητικών που κρέμονται σχεδόν παντού), ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην προετοιμασία του ψωμιού των νεκρών (pan de los muertos), αλλά και παραδοσιακών ζαχαρωτών σε σχήμα νεκροκεφαλής. Αποκορύφωμα, το εντυπωσιακό face painting που σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα ρούχα και κοστούμια θυμίζουν σκελετούς. Ξεχωρίζουν, φυσικά, οι γυναικείες μορφές που παραπέμπουν στην εμβληματική μορφή της La Catrina.
Πού Αξίζει Να Περάσω Τη Μέρα (και τη Νύχτα) Των Νεκρών;
Και επειδή οι ντόπιοι γνωρίζουν καλύτερα, θα σας προτείνουν την πολιτεία Michoacán ως την κορυφαία τοποθεσία σε ολόκληρη τη χώρα για να ζήσετε τους μοναδικούς εορτασμούς της Noche de Muertos (της Νύχτας των Νεκρών) με τον πιο παραδοσιακό τρόπο. Φυσικά ακολουθήσαμε τη συμβουλή τους και είμαστε εδώ για να επιβεβαιώσουμε ότι πραγματικά το Michoacán δικαιώνει απόλυτα τη φήμη του!
Στην καρδιά των εορτασμών βρίσκεται η λίμνη Pátzcuaro. Κάθε χωριό γύρω από τη λίμνη έχει τη δική του ξεχωριστή τελετή για να καλωσορίσει τις ψυχές των νεκρών το βράδυ της 1ης Νοεμβρίου υπό το φως των κεριών. Στην κορυφή της λίστας των πιο αγαπημένων τοποθεσιών για να περάσει κανείς τη Νύχτα των Νεκρών κατατάσσεται το Isla de Janitzio, ένα μικρό νησί στη λίμνη Pátzcuaro. Το Janitzio κατοικείται από την απομονωμένη κοινότητα των ιθαγενών Purepecha, η οποία διοικεί το νησί εντελώς αυτόνομα.
Μόλις ο ήλιος δύσει, καλωσορίζοντας τη Νύχτα των Νεκρών, ένα μοναδικό τελετουργικό λαμβάνει χώρα γύρω από το Janitzio. Ντόπιοι ψαράδες επιβιβάζονται στις φωτισμένες από κεριά βάρκες τους και, σε μια προσπάθεια να ξυπνήσουν τις ψυχές των νεκρών, πετούν με χορευτικές κινήσεις στο νερό τα παραδοσιακά τους δίχτυα που μοιάζουν με τα φτερά πεταλούδας. Αμέσως μετά, κάτοικοι και επισκέπτες κατευθύνονται στο νεκροταφείο του νησιού, το οποίο και θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα νεκροταφεία σε ολόκληρο το Michoacán. Δυστυχώς, λόγω της πανδημίας, το 2021 απαγορεύτηκε αυστηρά η είσοδος στο νησί προς όλους τους επισκέπτες και καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ της Ημέρας των Νεκρών.
Για το λόγο αυτό, αποφασίσαμε να περάσουμε τη Νύχτα των Νεκρών τριγυρνώντας σε μερικά χωριά γύρω από τη λίμνη Pátzcuaro. Το αγαπημένο μας ήταν το χωριό Tzintzuntzan, όπου το νεκροταφείο κυριολεκτικά ζωντανεύει μόλις σκοτείνιασει. Μπάντες παίζουν μουσική, ενώ οι ντόπιοι (αυτόχθονες ινδιάνοι) στήνουν χορό γύρω από τους στολισμένους τάφους. Σε αντίθεση με αυτή την πιο φασαριόζικη γιορτή, όπως το Tzurumutaro, οι οικογένειες επιλέγουν να καθίσουν ήσυχα δίπλα στους τάφους, περιμένοντας τις ψυχές των αγαπημένων τους. Για να βιώσετε αυτή τη διαφορετικότητα, προτείνω να επισκεφθείτε περισσότερα από 2 χωριά και νεκροταφεία κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ιδιαίτερη Προσοχή: Ντυθείτε ζεστά! Οι ψυχές των νεκρών λέγεται πως επιστρέφουν στα σπίτια τους με τη βοήθεια του ανέμου. Για το λόγο αυτό, η Νύχτα των Νεκρών είναι πάντα ιδιαίτερα κρύα…
Προγραμματίστε Με Σύνεση
Το γεγονός ότι η Ημέρα των Νεκρών κατατάσσεται ανάμεσα στα πιο δημοφιλή φεστιβάλ παγκοσμίως, πρακτικά σημαίνει ότι το Μεξικό (και ειδικότερα οι περιοχές που φημίζονται για τους εορτασμούς τους) προσελκύουν και τον μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών. Θα πρέπει, επομένως, να φροντίσετε να προγραμματίσετε με σύνεση τις διαμονές και τις μετακινήσεις σας.
Ι. Διαμονή
Οι κρατήσεις για διαμονή γύρω από τη λίμνη Pátzcuaro συνήθως γίνονται ήδη ένα χρόνο πριν! Τούτου λεχθέντος, αν επιλέξετε να επισκεφθείτε το Michoacán, κάντε άμεσα την κράτησή σας! Το ουσιαστικό μειονέκτημα είναι ότι τα ξενοδοχεία δεν προσφέρουν κρατήσεις με δυνατότητα δωρεάν ακύρωσης για τις ημερομηνίες πάνω στο φεστιβάλ της Ημέρας των Νεκρών. Ωστόσο, προσωπικά πιστεύω ότι αξίζει να το ρισκάρετε!
Επιδιώξτε να μείνετε είτε στην μικρή πόλη Pátzcuaro είτε στο χωριό Tzintzuntzan. Το νησάκι Janitzio, και λόγω του μικρού μεγέθους του, δεν προσφέρει καταλύματα για όσους επιθυμούν να διανυκτερεύσουν εκεί. Οι επισκέπτες φτάνουν στο νησί με φέρυ από την κοντινή πόλη Pátzcuaro, όπου και θα πρέπει να επιστρέψουν με το τελευταίο πλοίο που αναχωρεί αργά το απόγευμα. Λαμβάνοντας υπόψη τη δημοφιλία του εν λόγω προορισμού, το Janitzio ξεχυλίζει από κόσμο κατά τις ημέρες του φεστιβάλ. Οι πιο τολμηροί ταξιδιώτες που επιθυμούν να ζήσουν ήσυχα τη Νύχτα των Νεκρών στο Janitzio επιλέγουν να μην αναχωρήσουν με το τελευταίο φέρυ αλλά να παραμείνουν στο νησί, τριγυρνώντας στους δρόμους μέχρι να ξημερώσει.
Αν αποφασίσετε να ταξιδέψετε στο Michoacán, και δεν βρίσκετε διαθέσιμα καταλύματα στις προτεινόμενες τοποθεσίες, τότε μπορείτε εναλλακτικά να κατευθυνθείτε προς την πρωτεύουσα Μορέλια. Εδώ περάσαμε κι εμείς τα τρία βράδια μας στην περιοχή, αλλά σίγουρα θα προτιμούσαμε να βρισκόμασταν πιο κοντά στο κέντρο των εορτασμών… Η πρώτη μας εντύπωση για τη Μορέλια ως πόλη ήταν απογοητευτική! Όταν όμως την είδαμε στολισμένη την επόμενη μέρα, αμέσως απέκτησε ενδιαφέρον και έγινε πιο ελκυστική στα μάτια μας! Σε κάθε περίπτωση η Μορέλια αξίζει μια επίσκεψη με αφορμή την Ημέρα των Νεκρών, αφού προσφέρει πλήθος από εκδηλώσεις και παρελάσεις για να σας βάλουν στο εορταστικό κλίμα. Ωστόσο, για τη διαμονή σας, θα πρότεινα να επιλέξετε τη Μορέλια ΜΟΝΟ αν δεν έχετε κάποια άλλη εναλλακτική και έχετε στη διάθεσή σας αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις σας.
ΙΙ. Μετακινήσεις
Ένα μεγάλο ΝΑΙ σε όσους αναρωτιούνται αν θα πρέπει να νοικιάσουν αυτοκίνητο ή όχι. Πρέπει οπωσδήποτε να μπορείτε να κινηθείτε ελεύθερα στην ευρύτερη περιοχή, για να αξιοποιήσετε την παραμονή σας στο έπακρο. Και το αυτοκίνητο θα σας χαρίσει αυτή την αυτονομία. Στα αρνητικά, η κίνηση στους δρόμους (ειδικότερα κατά τη Νύχτα των Νεκρών) που είναι πραγματικά αφόρητη.
Πριν Και Μετά Το Φεστιβάλ
Αν και το φεστιβάλ διαρκεί δύο μέρες μόνο (1-2 Νοεμβρίου), δεν πρέπει να υποτιμήσετε όλα όσα μπορείτε να κάνετε και να δείτε τις μέρες πριν και μετά. Οι προετοιμασίες ξεκινούν τουλάχιστον μια εβδομάδα νωρίτερα, ενώ πόλεις και χωριά παραμένουν στολισμένα για μια εβδομάδα ακόμα. Προσπαθήστε, λοιπόν, να συμπεριλάβετε στο πρόγραμμά σας κι άλλες περιοχές που φημίζονται για τους εορτασμούς της Ημέρας των Νεκρών! Με αυτόν τον τρόπο, θα ζήσετε στο μέγιστο όλη αυτή την εμπειρία.
Η Οαχάκα είναι μια πόλη που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να χάσετε! Ένας εξαιρετικά δημοφιλής προορισμός για την Ημέρα των Νεκρών καθώς φημίζεται για τη διατήρηση των αρχαίων εθίμων και παραδόσεων. Προσωπικά, επισκέφτηκα την Οαχάκα λίγες μέρες μετά την ολοκλήρωση του φεστιβάλ, αλλά η πόλη παρέμενε ακόμα στολισμένη. Εναλλακτικά, μπορείτε να πάτε στην Οαχάκα λίγες μέρες νωρίτερα για να βιώσετε από κοντά τις προετοιμασίες για τη μεγάλη μέρα. Άλλες δύο παραμυθένιες πόλεις που σίγουρα αξίζει να επισκεφθείτε είναι το San Miguel de Allende και το Guanajuato. Μια επίσκεψη σε αυτές θα κάνουν την όλη εμπειρία σας για την Ημέρα των Νεκρών πραγματικά αξέχαστη!
Τελικά Αξίζει Τον Κόπο;
Φυσικά και ναι!!! Η Ημέρα των Νεκρών στο Μεξικό είναι κάτι περισσότερο από ένα φεστιβάλ. Είναι μια καλοδιατηρημένη αρχαία παράδοση που θα σας χαρίσει απλόχερα την απόλυτη πολιτιστική εμπειρία.
Μόνο αν ζήσετε το φεστιβάλ αυτό από κοντά θα μπορέσετε να συνειδητοποιήσετε ότι αν και αφορά κάτι πολύ δυσάρεστο όπως είναι ο θάνατος, στην πραγματικότητα είναι μέρα γιορτής. Είναι η ώρα που οι ζωντανοί ξανασμίγουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Και αυτή η μαγική στιγμή επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο…
Αλλά νομίζω ότι ήδη είπαμε αρκετά! Ήρθε η ώρα για δράση! Ξεκινήστε να σκέφτεστε και να προγραμματίζετε άμεσα το επόμενο ταξίδι σας στο Μεξικό για τη Ημέρα των Νεκρών! Είναι μια μοναδική εμπειρία που ο καθένας πρέπει να βιώσει τουλάχιστον για μία φορά στη ζωή του! Και σας υπόσχομαι ότι όχι μόνο θα σας χαρίσει αξέχαστες ταξιδιωτικές αναμνήσεις, αλλά και έναν διαφορετικό τρόπο για να βλέπετε τη ζωή!
Leave a Comment