Γνωρίζατε ότι το Τσερνόμπιλ είναι επισκέψιμο ήδη από το 2002, 16 δηλαδή χρόνια μετά το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στην ιστορία της ανθρωπότητας που έλαβε χώρα εδώ;
Όπως είναι λογικό, τα πρώτα χρόνια δεν αποτέλεσε έναν ιδιαιτέρως δημοφιλή προορισμό (σε αντίθεση με σήμερα), με λίγες μόλις εκατοντάδες τουριστών να βρίσκουν το θάρρος να εισέλθουν στην εξαιρετικά ραδιενεργή ζώνη των 30 και κατόπιν 10 χιλιομέτρων γύρω από το πυρηνικό εργοστάσιο. Η ζώνη αυτή είχε οριστεί αμέσως μετά το ατύχημα, και παραμένει μέχρι και σήμερα, αυστηρά Απαγορευμένη.
Επισκέφθηκα για πρώτη φορά το Τσερνόμπιλ τον Μάρτιο του 2016. Εκείνη την εποχή το λεγόμενο Νέο Προστατευτικό Κάλυμμα (μια κολοσσιαία ατσάλινη δομή, η οποία θα κάλυπτε την παλιά σαρκοφάγο που στέγαζε τον κατεστραμμένο Αντιδραστήρα 4) βρισκόταν ακόμα υπό κατασκευή. Και κάπως έτσι, προς μεγάλη μας έκπληξη, εμείς ως επισκέπτες του χώρου, βρεθήκαμε να κοιτάζουμε αποσβολωμένοι την παλιά σαρκοφάγο ραγισμένη, σκουριασμένη, και… σχεδόν υπό πλήρη κατάρρευση. Ο υπάλληλος του Τσερνόμπιλ που μας συνόδευε μας είπε χωρίς περιστροφές και μισόλογα, ότι οι εργασίες ολοκλήρωσης του Νέου Προστατευτικού Καλύμματος είχαν καθυστερήσει, γεγονός που αποτελούσε έναν τεράστιο κίνδυνο για την ανθρωπότητα δεδομένου ότι η παλιά σαρκοφάγος είχε σχεδόν καταρρεύσει…
Χάρη στους υπαλλήλους του Τσερνόμπιλ που σε καθημερινή βάση φρόντιζαν να ελέγχουν και να “συντηρούν” την παλιά εγκατάσταση, ένα δεύτερο ατύχημα απετράπη και στα τέλη του 2016, το Νέο Προστατευτικό Κάλυμμα σε μορφή κινούμενης αψίδας κάλυψε επιτυχώς τον Αντιδραστήρα 4. Η διάρκεια ζωής της νέας σαρκοφάγου εκτιμάται στα 100 χρόνια. Χάρη σε αυτή, τα επίπεδα ραδιενέργειας έξω από τον αντιδραστήρα έχουν πλέον μειωθεί σχεδόν κατά 10 φορές. Κάτι που κάνει πλέον μια επίσκεψη στην περιοχή ασφαλέστερη από ποτέ!
Ένα Σύντομο Ταξίδι Στο Χρόνο
26 Απριλίου 1986, και ώρα 1.23 π.μ. Κατά τη διάρκεια ενός τεστ ασφαλείας στον Αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού σταθμού Τσερνόμπιλ, και έπειτα από μια σειρά λανθασμένων χειρισμών, ο αντιδραστήρας εξερράγη. Η κυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης προσπάθησε να συγκαλύψει το ατύχημα, αλλά το ραδιενεργό νέφος που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα έφτασε μέχρι τις σκανδιναβικές χώρες, όπου και ανιχνεύθηκε πολύ γρήγορα από Σουηδούς επιστήμονες. Η Σοβιετική Ένωση υποχρεώθηκε να παραδεχθεί το συμβάν αρκετές, όμως, μέρες αργότερα…
Στο μεταξύ, εντός των εδαφών της ευρύτερης ζώνης του Τσερνόμπιλ, και με σχεδόν δύο 24ωρα καθυστέρησης, διατάχθηκε υποχρεωτική εκκένωση. Σε αυτό το διάστημα, δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι είχαν ήδη εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας. Κατά τη διάρκεια της εκκένωσης, τόσο η έκταση όσο και οι βλαβερές συνέπειες του ατυχήματος αποκρύφθηκαν από τους κατοίκους, με τους αρμόδιους να τους διαβεβαιώνουν ότι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους σε λίγες μόλις μέρες. Κάτι που όμως δε συνέβη ποτέ…
Το Πριπιάτ Τότε Και Σήμερα
Το Πριπιάτ, ήταν η μεγαλύτερη πόλη της περιοχής με σχεδόν 50.000 κατοίκους. Είχε χτιστεί ως μια σύγχρονη πόλη-μοντέλο της Σοβιετικής Ένωσης προκειμένου να στεγάσει τους εργαζόμενους του πυρηνικού σταθμού και τις οικογένειές τους. Μετρούσε λιγότερο από 16 χρόνια ζωής κατά τη στιγμή του ατυχήματος, το οποίο και έμελλε να την μετατρέψει για πάντα σε πόλη φάντασμα.
Η επίσκεψη στο Πριπιάτ μεταφέρει τον επισκέπτη σε ένα απόκοσμο σκηνικό αποκάλυψης. Το πλέον εικονικό σύμβολο εγκατάλειψης της πόλης είναι η ρόδα του λούνα παρκ, που επρόκειτο να ανοίξει λίγες μέρες αργότερα, και πιο συγκεκριμένα την ημέρα της Πρωτομαγιάς του 1986. Ωστόσο, σε μια προσπάθεια να αποσπάσουν την προσοχή των κατοίκων από το ατύχημα, Σοβιετικοί αξιωματούχοι διέταξαν να τεθεί σε λειτουργία η ρόδα του λούνα παρκ μια μέρα μετά την έκρηξη.
Το Πριπιάτ φαντάζει σήμερα σαν μια μοντέρνα νεκρόπολη, που έχει καταληφθεί πλήρως από τη φύση. Δέντρα έχουν βγάλει ρίζες ακόμα και στην άσφαλτο, έχουν αγκαλιάσει τα κτίρια, ενώ η πυκνή βλάστηση σου δημιουργεί την αίσθηση ότι βρίσκεσαι κυριολεκτικά μέσα σε ζούγκλα. Η πανοραμική θέα από την ταράτσα μιας πολυκατοικίας περιμετρικά της πόλης κόβει την ανάσα και επιβεβαιώνει ακριβώς αυτό. Ότι, δηλαδή, η φύση κάνει πλέον κουμάντο εδώ.
Το πιο ανατριχιαστικό όλων είναι ότι μετά την εκκένωση του Πριπιάτ, τα περισσότερα διαμερίσματα, καταστήματα και δημόσια κτίρια υπέστησαν ανηλεές πλιάτσικο. Σε μια εποχή οικονομικής δυσχέρειας, πολλοί ήταν αυτοί που προκειμένου να βιοποριστούν δεν δίστασαν να βγάλουν ραδιενεργά αντικείμενα (κυρίως μέταλλα) εκτός της απαγορευμένης ζώνης προς μεταπώληση. Τα αντικείμενα που τους ήταν άχρηστα παραμένουν στον χώρο μέχρι σήμερα για να μας θυμίζουν ότι η ζωή στο Πριπιάτ σταμάτησε με τον πιο βίαιο τρόπο.
Η Ζωή Στο Τσερνόμπιλ
Μπορεί να σας φανεί παράδοξο, αλλά σε πολλά χωριά-φαντάσματα μέσα στην Απαγορευμένη Ζώνη του Τσερνόμπιλ εξακολουθούν να ζουν μέχρι και σήμερα μερικές εκατοντάδες ηλικιωμένων ανθρώπων. Δεν αναφέρομαι, φυσικά, σε εργαζόμενους του πυρηνικού σταθμού, αλλά στους λεγόμενους αυτόβουλους αποίκους (“Σαμοσέλι” στα Ουκρανικά).
Οι άνθρωποι αυτοί εκκενώθηκαν αμέσως μετά το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ (μαζί με χιλιάδες άλλων), και τους προσφέρθηκε ένα νέο ασφαλές σπίτι στην πόλη. Εν τούτοις, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν ολοκληρωτικά τα χωριά τους και πάλεψαν για το δικαίωμά τους να γυρίσουν πίσω. Παρά τις επιβλαβείς συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο για την υγεία τους, επέλεξαν να επιστρέψουν στα σπίτια και τα χωριά των προγόνων τους. Η πλειοψηφία αυτών των ανθρώπων ήταν τότε άνω των 50 ετών χωρίς παιδιά.
Η κυβέρνηση “αναγκάστηκε” να χορηγήσει μερικές εκατοντάδες άδειες, αλλά κατέστησε σαφές ότι κανένα αντίστοιχο αίτημα δεν θα γινόταν αποδεκτό στο μέλλον. Τα 11 χωριά που θα δέχονταν τους σαμοσέλι καθαρίστηκαν τοπικά από τη ραδιενέργεια, ενώ η κυβέρνηση ξεκίνησε συχνές μετρήσεις ραδιενέργειας στο έδαφος και το νερό που χρησιμοποιούνταν για την καλλιέργεια λαχανικών.
Η ζωή των σαμοσέλι σήμερα, και έχοντας ήδη φτάσει στην ηλικία των 80+, δεν είναι καθόλου εύκολη. Απομονωμένοι, απομακρυσμένοι, και ξεχασμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο, βλέπουν ως μοναδικό τους εχθρό την επιβίωση και όχι τη ραδιενέργεια. Πολλοί από τους σαμοσέλι εκτρέφουν λίγα κοτόπουλα και καλλιεργούν τα δικά τους λαχανικά προκειμένου να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Αυτό, όμως, δεν εγγυάται την επιβίωσή τους αφού δέχονται συχνές επιθέσεις από άγριους λύκους που σκοτώνουν τα κοτόπουλα και καταστρέφουν τους κήπους…
Η κυβέρνηση τους χορηγεί μια μικρή σύνταξη, αλλά εξακολουθούν να εξαρτώνται από τους υπαλλήλους του Δασαρχείου (που περνούν από την περιοχή στα πλαίσια της τυπικής περιπολίας των δασών), τους ξεναγούς και τους επισκέπτες για την προμήθεια βασικών τροφίμων και φαρμάκων. Το πλησιέστερο κατάστημα βρίσκεται αρκετά χιλιόμετρα μακριά, στην πόλη του Τσερνόμπιλ.
Πώς Θα Επισκεφθείτε Με Ασφάλεια Το Τσερνόμπιλ
Δεδομένου ότι πρόκειται για αυστηρά Απαγορευμένη Ζώνη, ο μόνος νόμιμος τρόπος για να επισκεφθεί κανείς το Τσερνόμπιλ είναι μέσω οργανωμένης εκδρομής. Υπάρχουν, μάλιστα, διάφορα εξουσιοδοτημένα τουριστικά γραφεία στο Κίεβο που εξειδικεύονται σε αυτές τις επισκέψεις.
Η πιο δημοφιλής και πιο οικονομική όλων (με κόστος που ξεκινά από τα 96 USD), είναι η μονοήμερη εκδρομή. Αν και χρονικά σύντομη, είναι αρκετά ικανοποιητική και αποτελεί την ιδανική εισαγωγή για μια δεύτερη επίσκεψη στο μέλλον. Το προκαθορισμένο δρομολόγιο επιτρέπει να περιηγηθείτε με ασφάλεια στα βασικά αξιοθέατα της πόλης φάντασμα Πριπιάτ, του αντιδραστήρα 4 που εξερράγη, του μυστικού ραντάρ Ντούγκα, αλλά και άλλων εγκαταλελειμμένων χωριών εντός της απαγορευμένης ζώνης. Οι μονοήμερες εκδρομές πραγματοποιούνται σχεδόν καθημερινά, εξυπηρετώντας και κρατήσεις τελευταίας στιγμής (σε ελαφρώς υψηλότερη τιμή).
Για μια πιο εμπεριστατωμένη επίσκεψη, δίνεται δυνατότητα πολυήμερης εκδρομής, με κόστος από 279 USD για τις δύο ημέρες. Η τιμή συμπεριλαμβάνει τη μεταφορά, τον ξεναγό, τη διαμονή, και όλα τα γεύματα (πλήρης διατροφή). Σε μια πολυήμερη εκδρομή, η διανυκτέρευση πραγματοποιείται στην πόλη του Τσερνόμπιλ. Το βασικό μειονέκτημα είναι ότι απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον 3 ατόμων προκειμένου να πραγματοποιηθεί. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα χρειαστεί να βρεθούν και άλλα άτομα που θέλουν να κάνουν την ίδια εκδρομή την ίδια μέρα με εσάς.
Μια ακόμα επιλογή είναι η ιδιωτική εκδρομή, η οποία μπορεί να προσαρμοστεί πλήρως στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες σας. Το κόστος είναι προφανώς υψηλότερο, αλλά μειώνεται ανάλογα με τον τελικό αριθμό των συμμετεχόντων. Εάν ταξιδεύετε, λοιπόν, με μια ομάδα φίλων, αυτή η εκδρομή ίσως είναι η ιδανική για εσάς.
Έχοντας πραγματοποιήσει τόσο τη μονοήμερη όσο και τη διήμερη εκδρομή στο Τσερνόμπιλ, θα ήθελα να συστήσω ανεπιφύλακτα το SoloEast Travel ως το καλύτερο ταξιδιωτικό πρακτορείο για μια τέτοια επίσκεψη! Η οργάνωση των εκδρομών είναι άψογη, οι ξεναγήσεις εκπληκτικές, ενώ εντυπωσιάζει ο επαγγελματισμός, η εμπεριστατωμένη γνώση και το πάθος των συνοδών!
Μια Μοναδική Εμπειρία: Μπείτε Στο Δωμάτιο Ελέγχου Του Αντιδραστήρα 4
Όσοι αναζητούν το κάτι παραπάνω, έχουν πλέον τη μοναδική δυνατότητα να μπουν ακόμα και στο εσωτερικό του πυρηνικού εργοστασίου! Βασική προϋπόθεση να έχετε επιλέξει μια πολυήμερη ή ιδιωτική εκδρομή που θα πραγματοποιηθεί από Δευτέρα έως Παρασκευή (ΣΚ εξαιρείται). Θα χρειαστείτε επιπλέον μια ειδική άδεια, κόστους περίπου 180 USD, για να σας επιτραπεί η πρόσβαση σε χώρους που έχουν οριστεί απαγορευμένοι στο ευρύ κοινό για περισσότερα από 34 χρόνια.
Ένας από αυτούς τους χώρους είναι και το περίφημο Control Room του αντιδραστήρα 4, το μέρος από όπου ξεκίνησαν όλα τη μοιραία νύχτα της 26ης Απριλίου 1986. Το δωμάτιο παραμένει ιδιαιτέρως μολυσμένο μέχρι σήμερα, με τη ραδιενέργεια εδώ να υπολογίζεται 40.000 φορές μεγαλύτερη από την κανονική! Για να παραμείνετε ασφαλείς, θα σας δοθεί ειδική προστατευτική στολή, ενώ θα υποβληθείτε σε ακτινολογικούς ελέγχους τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος της ξενάγησης.
Για λόγους ασφαλείας, η αίτηση για τη συγκεκριμένη ειδική άδεια θα πρέπει να κατατεθεί για κάθε επισκέπτη τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την προγραμματισμένη επίσκεψη.
Γιατί Να Προτιμήσετε Μια Πολυήμερη Εκδρομή
Αρχικά, η πολυήμερη εκδρομή προσφέρει επιπλέον χρόνο για να εξερευνήσετε χωρίς βιασύνη κάθε σημείο ενδιαφέροντος εντός της Απαγορευμένης Ζώνης, αποφεύγοντας τα πολυάριθμα γκρουπ των ημερήσιων εκδρομών. Θα έχετε μια ολόκληρη μέρα στο Πριπιάτ, για να ανακαλύψετε μια-μια όλες τις εγκαταστάσεις της πόλης: σχολεία, ξενοδοχεία, αθλητικούς χώρους, το νοσοκομείο, το σουπερμάρκετ, την τράπεζα, την πισίνα, την αίθουσα μουσικής, το αστυνομικό τμήμα, τον κινηματογράφο (που έφερε το όνομα Προμηθέας), αλλά και την πιο in καφετέρια της εποχής.
Τη δεύτερη μέρα θα συναντηθείτε με τους αυτόβουλους αποίκους (σαμοσέλι), και θα δείτε τη ζωή στη ζώνη αποκλεισμού μέσα από τα δικά τους μάτια. Οι παππούδες (Babas) και οι γιαγιάδες (Babushkas) του Τσερνόμπιλ παίρνουν μεγάλη χαρά όταν έχουν καλεσμένους, αρκεί αυτοί να τους αντιμετωπίζουν με ευπρέπεια και όχι ως ατραξιόν για φωτογραφίες. Εμείς επισκεφθήκαμε την Μπάμπα-Χάννα η οποία επέστρεψε στο χωριό Κουποβάτε λίγους μόλις μήνες μετά το ατύχημα με τον σύζυγό της και την αδερφή της. Και οι δύο έχουν πλέον φύγει από τη ζωή.
Η Μπάμπα-Χάννα μας υποδέχτηκε με ένα πλατύ χαμόγελο, μια μεγάλη αγκαλιά, πολλά σπιτικά φαγητά και φυσικά την περίφημη βότκα που φτιάχνει η ίδια από πατάτες! Όπως θα έκανε κάθε παραδοσιακή γιαγιά, δε σταμάτησε λεπτό να μας παρακινεί να φάμε λέγοντάς μας ότι “πρέπει να φάτε πριν πιείτε”!!! Γιατί, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, θα έπρεπε να πιούμε 3 ποτηράκια βότκα ο καθένας, για να έχουμε καλή υγεία!
Η επίσκεψη στους σαμοσέλι είναι το καλύτερο κομμάτι της εκδρομής στο Τσερνόμπιλ. Αυτό που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη φεύγοντας είναι η αισιοδοξία, και ο ισχυρός δεσμός των ανθρώπων αυτών με τους προγόνους τους. Και, πράγματι, σε έναν κόσμο όπου η νομαδική ζωή παρουσιάζεται ως η νέα τάση του μέλλοντος, οι σαμοσέλι του Τσερνομπίλ είναι (ακόμα) εδώ για να μας διδάξουν ότι τίποτα τελικά δεν έχει μεγαλύτερη αξία από το σπίτι και τις ρίζες μας.
Leave a Comment